اینترنت منبع بسیار عطیمی از اخبار، اطلاعات، دانستنی های گوناگون، عکس، فیلم و ... است که هر روز بر حجم آن اطلاعات نیز افزوده می شود. در حال حاضر میلیاردها صفحه وب که اطلاعات فراوانی از موضوعات مختلف را در خود جای داده اند، بر روی کامپیوترهای مختلف جاخوش کرده اند. این در حالیست که تولد سایت های جدید و گسترش وب سایت های موجود در دنیای اینترنت نیز به طور فزاینده ای به این حجم اطلاعات می افزاید. در حقیقت نرخ رشد اطلاعات در دنیای مجازی اینترنت آنقدر زیاد است که امروزه از جهاتی مشکل دسترسی به اطلاعات، جدی تر از نبود خود اطلاعات است. بنابراین می توان گفت که در حال حاضر چالش عمده اکثر کاربران اینترنت، دستیابی به اطلاعات است. به عبارت دیگر اگر کاربری دنبال موضوعی خاص باشد، کدام صفحه را باید بخواند؟ از میان این تعداد عظیم صفحات موجود، کدام صفحه نیاز او را بر آورده می کند؟

در این حالت اگر سایت یا سایت هایی باشند که به شخص در یافتن اطلاعات کمک کنند، قطعا مورد توجه میلیون ها کاربر اینترنت خواهند بود. خوشبختانه چنین سایت هایی وجود دارند و ما آنها را با نام موتور جستجوگر می شناسیم.

 

در یک تعریف نسبتا جامع، موتور جستجوگر، سایتی است که برای کمک به کاربران اینترنت در یافتن اطلاعات موجود در سایت های دیگر، طراحی شده است و در واقع دروازه ورود به اینترنت است. همچنین موتور جستجو گر، سایتی است که با گرفتن کلمه یا عبارتی مختصر، کاربر را با لیستی از سایت هایی روبرو می کند که به موضوع مورد علاقه او ارتباط دارند. در همین رابطه امروزه با وجود موتورهای جستجوگر بزرگی مثل گوگل، یاهو، بینگ و ... که از زبان فارسی نیز پشتیبانی می کنند، دسترسی به منابع عظیم موجود در اینترنت بسیار راحت و آسان شده است.

ضمن اینکه در این میان برای پشتیبانی و دسترسی سریع تر از اطلاعات و منابع فارسی، ایجاد و توسعه موتورهای جستجو گر فارسی نیز شاید امری ضروری و لازم به نظر برسد. به همین منظور در سالیان اخیر تلاش های زیادی در کشور ما برای ایجاد این موتورهای جستجوگر فارسی به عمل آمده است که گرچه هنوز بسیاری از این وب سایت های جستجوگر، در ابتدای راه هستند و توان رقابت با غول های بزرگی همانند گوگل را ندارند، اما حمایت و پشتیبانی و استفاده کاربران فارسی زبان از این موتورهای جستجو گر فارسی، قطعا می تواند هم از بستگی به منابع و سایت های خارجی جلوگیری نموده و هم باعث گسترش و پیشرفت موتورهای فعلی و ایجاد جستجوگرهای جدید و قدرتمند فارسی در دنیای اینترنت شود. در همین راستا و در این مقاله قصد معرفی تعدادی از این موتورهای جستجو گر را داریم. بله، تاکید می شود که در اینجا قصد ما صرفا معرفیست و در رابطه با ضرورت وجودی این موتورها و اینکه آیا اصلا نیازی به آنها در عرصه وب وجود دارد یا ندارد، صحبت نمی کنیم. زیرا این بحثی جداگانه است و مجال دیگری را می طلبد و بی شک موافقان و مخالفان زیادی در این عرصه وجود خواهند داشت که هر یک دلایل خود را دارند.

کسانی که معتقدند به هر صورت در کنار موتورهای جستجوی اصلی اینترنتی، هر زبان و کشوری، به یک یا چند موتور جستجوی ملی نیاز دارد (همانطور که چین موتور جستجوی بایدو را دارد و روسیه موتور جستجوی یاندکس) و کسانی هم که معتقدند نیازی به یک موتور جستجوی ملی نیست و همین موتورهای جستجوی موجود، نیازهای کاربران را در سراسر جهان رفع می کنند.

بهتر است برای یکبار هم که شده، از این موتورهای جستجوی فارسی استفاده کرده و ضمن امتحان و آزمایش آنها، سرانجام نتیجه گیری کنید که اصولا میزان قدرت و توان آنها در جستجوهای اینترنتی، تا چه اندازه است و به چه میزان می توانند خواسته ها و نیازهای کاربران فارسی زبان را رفع کنند؟ ضمن اینکه در رابطه با جستجوی فارسی، آیا اصلا امتیازاتی در مقایسه با موتورهای جستجوی بین المللی دارند، یا نه؟ و اینکه سرانجام شما به کدام طیف از مخالفان و موافقان این موتورهای جستجو، خواهید پیوست؟
اما به هر حال فارغ از این نظرات موافق و مخالف، لازم به تذکر است که در معرفی این وب سایت ها و به اصطلاح موتورهای جستجوی فارسی، هیچ ترتیب خاصی مد نظر نبوده و ضمناً بسیاری از این موتورهای جستجوگر، در مرحله آزمایشی هستند که البته با توجه به توانمندی های خوبی که حتی در همین مرحله در آنها مشاهده می گردد، اقدام به معرفی آنان شده است.

موتور جستجوی جس جو
موتور جستجوی فارسی جس جو، وارد رقابتی سنگین با غولهایی همچون گوگل شده و با ارائه خدمات متنوع، زمینه مناسب را برای استفاده کاربران اینترنت ایجاد کرده است. بر خلاف گوگل که در صفحه اصلی خود بسیار ساده به نظر می رسد، این موتور فارسی، قابلیت های متعدد و بسیار خوبی را در همان صفحه اصلی خود به نمایش می گذارد. قابلیت هایی همانند: جستجو در صفحات وب، تصاویر، فیلم ها، آرشیو اخبار، لینک ها و دیکشنری و ... ضمناً در قسمت پایین صفحه اصلی این موتور جستجو، با دسته بندی های کاملتری هم مواجه خواهیم شد که کار جستجو را برایمان راحتتر خواهد کرد.
دسته بندیهایی همانند: کتابخانه (لغتنامه فارسی، اشعار کهن و ...) – سرگرمی (فال روز، بازی و تعبیر خواب) – سلامتی و خانواده.

موتور جستجوی پارسی جو
این موتور جستجو، دارای قسمت های متنوعی است که کار جستجو را برای کاربر آسان می نماید. قسمت هایی همانند: وب، تصویر، علمی، دانلود، ترجمه، سادنا و ...

دو قسمت اول که برای تمام کاربران اینترنت آشناست. ضمن اینکه با استفاده از سرویس علمی، می توانید در بین یک میلیون مقاله فارسی و انگلیسی جستجو کنید. در قسمت دانلود نیز می توانید نرم افزار، بازی، فیلم آموزشی و ... را به سرعت جستجو کنید.

با استفاده از سرویس ترجمه این سایت می توانید از امکان ترجمه فارسی به انگلیسی، انگلیسی و پینگلیش به فارسی استفاده نمایید که نتایج قابل قبولی را نیز ارائه می نماید. و در قسمت سادانا با قابلیت های بیشتری از این موتور جستجو آشنا می شوید که گرچه بعضی از آنها در سایر موتورهای جستجو هم وجود دارند، گن وی کر گن لاغری اسلیم لیفت زنانه اما سهولت استفاده از آنها در اینجا و نوع طراحی ساده آن، کاربر را به استفاده از آنها ترغیب می نماید.
علاوه بر مواردی همچون فرهنگ لغت فارسی و انگلیسی و مبدل تاریخ، می توان از مواردی همانند اطلاعات دارویی، اوقات شرعی، رسم نمودار و ... در این قسمت نام برد.
نکته قابل توجه در رابطه با این موتور جستجو این است که در قسمت وسط صفحه اصلی این موتور، می توانید با انتخاب شهر مورد نظر خود و ذخیره ی آن، از تغییرات آب و هوای شهر مورد نظر و اوقات شرعی آن اطلاع پیدا نمایید.
در قسمت پایین صفحه اصلی نیز گزینه های دیگری در اختیار شماست که بر کارایی این موتور جستجوگر می افزاید. به عنوان مثال با کلیک بر روی گزینه "افزودن وب گاه"، می توانید به معرفی وب سایت و یا وبلاگ مورد نطر خود از طریق این موتور جستجو اقدام نمایید که البته قابلیت جدیدی نیست و مشابه آن در سایت هایی مثل گوگل و یاهو نیز وجود دارد، اما در اینجا با سهولت و راحتی بیشتری می توان اینکار را انجام داد.

موتور جستجوی سلام
طبق مندرجات قسمت راهنمای این موتور جستجوگر، سلام یک ابر جستجو گر Meta Search Engine هوشمند و پیشرفته ی اینترنتی است. لازم به ذکر است، موتور سلام، عبارت مد نظر کاربر را به طور همزمان و موازی، در چندین موتور جستجوگر جستجو کرده و با به کارگیری الگوهای هوش مصنوعی، ترکیب بهینه ی همه آن ها را نمایش می دهد.
سلام با توجه به ویژگی های زبان فارسی طراحی شده است. کاربرانی که سر و کار بیشتری با موتورهای جستجو داشته اند به خوبی متوجه این نکته خواهند شد که سلام زبان فارسی را بهتر می فهمد و نیازهای کاربران فارسی زبان را بهتر برآورده می کند.

موتور جستجوی ریسمون
طبق مندرجات خود سایت، ریسمون نخستین موتور جستجو گر مستقل منابع فارسی در شبکه جهانی وب است. این جستجوگر، همه ی وب سایت های فهرست Link.ir را در دوره های زمانی یک ماهه می پیمایید و محتویات و مطالب آن ها را نمایه سازی می کند و در بانک اطلاعاتی خود جهت ارائه خدمات جستجو به مراجعه کنندگان نگهداری می نماید. در حال حاضر ریسمون به صورت آزمایشی راه اندازی شده است و ممکن است در ارائه برخی خدمات خود دچار مشکلاتی باشد.
این موتور جستجو نیز دارای سرویس هایی همانند: اخبار، اطلاعات 118، شعر ادب، تقویم و تبدیل تاریخ می باشد. کمی پایین تر از کادر جستجو، لینک "ثبت سایت در ریسمون" وجود دارد که می توانید با معرفی سایت  یا وبلاگ خود برای افزایش بازدید وبسایت خود اقدام نمایید.

موتور جستجوی پارسیک
سایت پارسیک در اردیبهشت 1381 و با هدف ایجاد خدمات جستجو به پارسی زبانان تأسیس شده است. سعی طراحان این موتور بر این بوده است تا پارسیک، محیط و ابزاری مناسب برای ایرانیان باشد و برای رسیدن به چنین هدفی سعی شده است تا خدمات سایت گسترش داده شود. صفحه اول سایت بسیار شلوغ تر از دیگر موتورهای جستجو به نظر می رسد و این شاید ناشی از تلاش مدیران این سایت در ارائه خدمات هر چه بیشتر به کاربران باشد که البته به نظر می رسد که این تلاش ها شاید بیشتر در ارائه جدیدترین اخبار خبرگزاری ها و سایت های خبری فارسی، نمود داشته باشد.
طبق راهنمای موجود در سایت، جستجوگر وب پارسیک، یک موتور جستجوگر از نوع فراگیر (Meta Search Engine ) است و این بدان معناست که پارسیک از بانک اطلاعاتی دیگر موتورهای جستجو گر نیز استفاده می کند. بنابراین جستجو در پارسیک، نتیجه ای برابر با جستجو در چند جستجوگر مطرح را خواهد داد.

جستجوگر خبر فارسی و انگلیسی، منابع علمی، تصاویر و واژه نامه، از دیگر سرویس های این سایت است. سایت پارسیک علاوه بر فراهم کردن بخشهای بالا، اقدام به پیاده سازی ابزارها و بخش های دیگری نیز کرده است که به فراخور در سایت معرفی شده است. از جمله برنامه مبدل متون فارسی به کدهای یونیکد، فهرست وبلاگ های فارسی، مبدل آنلاین صفحات فارسی با کدپیچ ایران سیستم به یونیکد، ارائه نسخه اصلاحیه صفحه کلید فارسی سیستم عامل های ویندوز ایکس پی و 2000 و ده ها ابزار دیگر.

منبع: ماهنامه دانش و کامپیوتر ش 161
تهیه کننده: حسین توسلی